Cewnikowanie to proces wprowadzania cewnika moczowego do pęcherza celem odprowadzenia moczu. Jest to procedura często wykonywana w warunkach szpitalnych lub przez personel medyczny. Jednak po otrzymaniu odpowiedniego przeszkolenia, samodzielna wymiana cewnika w domu też jest realną opcją.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest cewnikowanie
- u kogo przeprowadza się cewnikowanie
- jak wygląda cewnikowanie
- czy można wymienić cewnik w domu
Sprawdź też: Na czym polega cewnikowanie pęcherza moczowego?
Czy jest cewnikowanie?
Cewnikowanie polega na wprowadzeniu cienkiej, dosyć elastycznej rurki do cewki moczowej pacjenta, a stamtąd prosto do pęcherza. By mocz miał gdzie odpływać do rurki podłączony jest malutki zbiornik. Opróżnia się go przy pomocy specjalnego kraniku. Cewnikowanie ma na celu odprowadzenie moczu, który nie może zostać odprowadzony w inny sposób.
Cewnik Foleya jest najpopularniejszym z cewników. Jego charakterystycznym elementem jest balon, który zapobiega przypadkowemu wypadnięciu cewnika. Jego charakterystycznym elementem jest balon, który zapobiega przypadkowemu wypadnięciu cewnika z pęcherza.
Cewnik – jak długo można nosić?
Częstotliwość wymiany cewnika Foleya jest kluczowym elementem utrzymania higieny i uniknięcia powikłań. Zasady te zależą od materiału, z jakiego wykonany jest cewnik:
- Cewniki lateksowe zaleca się wymieniać co najmniej co 14 dni.
- Cewniki silikonowe mogą być stosowane maksymalnie przez 30 dni, choć niektórzy producenci gwarantują trwałość nawet do 60 dni.
Wydłużanie interwału wymiany zwiększa ryzyko infekcji układu moczowego.
U kogo cewnikowanie to konieczność?
Cewnikuje się zazwyczaj w sytuacji, gdy pacjent nie jest w stanie sam oddać moczu, np. po zabiegu operacyjnym, z powodu infekcji układu moczowego lub w przypadku przerostu prostaty. Cewnik zakłada się też często kobietom w ciąży i pacjentom w śpiączce farmakologicznej.
Jak w praktyce wygląda cewnikowanie?
Zanim przejdzie się do cewnikowania należy odpowiednio wysterylizować miejsce zabiegu i dokładnie umyć ręce. Następnie odpowiednio dobrany cewnik wprowadza się do cewki moczowej ruchem półobrotowym na głębokość 5–6 cm (u kobiet), 10 cm (u mężczyzn). Zakładanie i wymiana cewnika jest mniej problematyczna w przypadku kobiet. U mężczyzn jest znacznie trudniej. Wynika to z różnić w budowie anatomicznej układu moczowego u obu płci. Cewnikowanie nie jest bolesne, o ile się je właściwie wykona. Aby zmniejszyć odczucia bólowe- cewnik pokrywa się żelem przeciwbólowym. Gdy w drenie zestawu odprowadzającego pojawi się mocz, cewnik wprowadza się 2 cm głębiej. Następnie wykonuje się uszczelnienie mankietu cewnika poprzez wstrzyknięcie 5–15 ml aqua pro injectione (lub jałowej wody destylowanej) przygotowanego w strzykawce. Worek zbierający mocz umieszcza się poniżej poziomu pęcherza moczowego.
Wymiana cewnika w domu – czy jest możliwa?
Jak najbardziej. Trzeba tylko zatroszczyć się o właściwy rozmiar cewnika. Po drugie koniecznie należy zadbać o czystość rąk przed założeniem cewnika, jak i po jego opróżnieniu. Poza tym rurkę cewnika należy dokładnie umyć. I równie istotne jest, aby nie rozłączać jej ze zbiornikiem bez wyraźnej potrzeby.
Jeśli jednak mamy jakiekolwiek wątpliwości czy poradzimy sobie z cewnikowaniem, warto wezwać pielęgniarkę środowiskową i poprosić ją o wsparcie. Za tego rodzaju pomoc trzeba będzie zapłacić z własnej kieszeni, gdyż NFZ nie pokrywa kosztów prywatnych wizyt w domu chorego, ale nie warto ryzykować zdrowiem pacjenta. W przypadku nieprawidłowego przeprowadzenia cewnikowania pęcherza moczowego, pacjentowi grożą powikłania takie jak wprowadzenie infekcji, uraz mechaniczny cewki moczowej i uraz psychiczny.